De oceaan is warmer en zuurder. Gletsjers en ijskappen smelten. De zeespiegel stijgt en extreme weersomstandigheden langs de kust worden ernstiger. Dat zijn belangrijke conclusies uit het nieuwste rapport van het klimaatpanel van de Verenigde Naties (VN) over de gevolgen van klimaatverandering. Maar er is hoop: als we de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs halen.

Het is voor het eerst dat het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) apart verslag uitbrengt over de oceanen, de ijskappen en de zeespiegel. DuurzaamBedrijfsleven geeft een samenvatting over wat er in het verslag geschreven staat.

Cruciale rol van oceaan en het ijs

De oceaan en de cryosfeer, de bevroren delen van de planeet zoals gletsjers, spelen een belangrijke rol voor het leven op aarde. Zo zijn in totaal 670 miljoen mensen in hoge berggebieden en 680 miljoen mensen in laaggelegen kustgebieden rechtstreeks afhankelijk van deze systemen.

Smeltend ijs

Smeltende gletsjers zorgen naast natuurrampen als modderstromen, lawines en overstromingen ook voor watertekorten in lagergelegen gebieden. Dat heeft implicaties voor verschillende sectoren zoals de landbouw, de energiesector en het toerisme. De verwachting is dat kleine gletsjers naar verwachting meer dan 80 procent van hun huidige ijsmassa tegen 2100 verloren zijn, als de CO2-uitstoot hoog blijft.

Stijgende zeespiegel en extremer weer

Naast een stijgende zeespiegel liggen de risico’s voor Nederland vooral op het vlak van extreme weersomstandigheden, zoals intense stormen. Bij een verdere temperatuurstijging is het mogelijk dat gebeurtenissen die vroeger eens per eeuw plaatsvonden, tegen het midden van de eeuw zich elk jaar kunnen voordoen.

Warmere en zuurdere oceanen

Tot op heden heeft de oceaan meer dan 90 procent van de overtollige warmte in het klimaatsysteem opgenomen, stellen de wetenschappers. Tegen 2100 zal de oceaan twee tot vier keer meer warmte opnemen dan tussen 1970 en nu het geval was. Door opwarming vermindert de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen, met negatieve gevolgen voor het leven in de zee. Daarnaast verzuurt de oceaan door CO2-opname.

De negatieve gevolgen van de opwarming en verzuring van de oceanen zijn nu al merkbaar door verminderende visvangst in bepaalde gebieden.

Handvatten voor actie

Met het Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate willen de wetenschappers overheden en gemeenschappen ondersteunen met wetenschappelijke kennis, die zij kunnen gebruiken om actie te ondernemen. In het rapport gaan de wetenschappers niet alleen in op de gevolgen van klimaatverandering op de oceanen en cryosfeer, maar presenteren zij ook adaptatiemogelijkheden en manieren om met de risico’s om te gaan. Zo helpt het opstellen van beleidskaders, bijvoorbeeld op het gebied van visserijbeheer, gemeenschappen om zich aan te passen aan klimaatverandering.

De belangrijkste oplossing blijft echter het terugdringen van CO2-uitstoot. “Het ambitieuze klimaatbeleid en het reduceren van de uitstoot die nodig zijn om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te realiseren, zullen ook de oceaan en de cryosfeer beschermen. En uiteindelijk al het leven op aarde in stand houden,” aldus Debra Roberts, mede-voorzitter van IPCC Working Group ll.

“Hoe daadkrachtiger en hoe eerder we handelen, des te beter we kunnen omgaan met onvermijdelijke veranderingen, risico’s beheren, ons leven verbeteren en duurzaamheid bereiken voor ecosystemen en mensen over de hele wereld – vandaag en in de toekomst.”

Meer lezen over het klimaatakkoord van IPCC: https://www.ipcc.ch/srocc/home/

Meer lezen over de samenvatting kan via deze link: https://www.duurzaambedrijfsleven.nl/landbouw/32445/klimaatverandering-oceaan